رکتوسل چیست؟
رکتوسل نوعی پرولاپس (افتادگی) است و زمانی رخ می دهد که بافت بین راست روده و واژن ضعیف یا پاره شود. این ضعف یا پارگی باعث می شود رکتوم به دیواره واژن فشار وارد کند و در نتیجه آن دیواره جلوی راست روده، فرو رفته و به داخل واژن برآمده می شود و در موارد شدید از دهانه واژن بیرون بزند. رکتوسل با پرولاپس رکتوم متفاوت است. پرولاپس رکتوم بیرون زدگی یا افتادگی رکتوم از طریق دهانه مقعد است.
علائم رکتوسل
در اغلب موارد رکتوسل علامتی ایجاد نمی کند، مگر اینکه شدید باشد. علائم این بیماری آزاردهنده هستند و معمولا چندان دردناک نیستند. علائم رکتوسل عبارتند از:
احساس فشار یا پری در راست روده یا واژن.
برآمدگی نرم بافتی که در واژن احساس می شود (ممکن است بیرون بزند).
احساس اینکه رکتوم بعد از اجابت مزاج کاملاً تخلیه نشده است.
مشکل در دفع مدفوع.
احساس ناراحتی در حین مقاربت (دیسپارونی).
احساس شل شدن یا از دست دادن تون عضلانی در واژن.
زنان مبتلا به رکتوسل ممکن است دچار افتادگی ثانویه سایر دیواره های واژن و اندام های مجاور از جمله مثانه یا رحم شوند. اگر رکتوسل همراه با شکل دیگری از افتادگی مانند سیستوسل (افتادگی مثانه) باشد، ممکن است بی اختیاری ادرار را نیز تجربه کنید.
علت رکتوسل
رکتوسل زمانی ایجاد می شود که کف لگن در اثر فشار طولانی مدت ضعیف می شود. عوامل متعددی می توانند منجر به تضعیف کف لگن شوند، از جمله:
بارداری و زایمان
افزایش سن
سرفه مزمن یا برونشیت
یبوست مزمن
بلند کردن مکرر اجسام سنگین
چاقی
جراحی های مربوط به اندام های لگن مانند هیسترکتومی
تشخیص رکتوسل
معمولا برای تشخیص رکتوسل باید به یک متخصص زنان مراجعه کرد. برای تشخیص این بیماری پزشک علائم و سابقه پزشکی را بررسی می کند. در اغلب موارد برای تشخیص بیماری رکتوسل به معاینه مجرای واژن و لگن نیاز است تا هرگونه علائم و نشانه های ناشی از افتادگی پیدا شود. ممکن است در طول معاینه پزشک بخواهد که قدرت کف لگن را آزمایش کند و درخواست کند که به روده فشار وارد کنید تا پرولاپس بیشتر نمایان شود. در اغلب موارد از تصویربرداری (مانند سونوگرافی) برای تشخیص رکتوسل استفاده نمی شود.
درمان رکتوسل
نوع درمان بیماری رکتوسل با توجه به شدت علائم انتخاب می شود. در موارد خفیف رکتوسل با تمرینات کف لگن و روده برطرف می شود. در موارد متوسط تا شدید از یک پساری واژینال (یک وسیله حمایتی که در واژن قرار می گیرد) یا ترمیم رکتوسل (یک روش جراحی کم تهاجمی) برای درمان استفاده می شود. در زیر به بررسی بیشتر روشهای درمان رکتوسل می پردازیم.
تغییر در سبک زندگی
در اغلب موارد زمانی که رکتوسل خفیف است پزشک برای درمان، تغییر در سبک زندگی و انجام برخی از تمرینات را توصیه می کند. اگر رکتوسل خفیف است می توانید روش های زیر را برای درمان آن امتحان کنید:
تمرینات کگل برای تقویت عضلات لگن.
خوردن غذاهای پر فیبر، نوشیدن مایعات زیاد و در صورت نیاز مصرف مکمل فیبر برای جلوگیری از یبوست.
اجتناب از فشار وارد کردن و زور زدن در حین اجابت مزاج.
خودداری از بلند کردن اجسام سنگین.
کنترل بیماری هایی که منجر به سرفه کردن زیاد می شوند.
حفظ وزن سالم و کاهش وزن در صورت چاقی.
عمل رکتسول
گاهی اوقات برای درمان رکتوسل به جراحی نیاز است، مانند زمانی که تمرینات تقویت کف لگن یا استفاده از پساری علائم پرولاپس را به اندازه کافی کنترل نمی کند و یا سایر اندام های لگن نیز دچار افتادگی شده اند. جراحی رکتوسل اغلب شامل برداشتن بافت اضافی و کشیده ای است که برآمدگی واژن را تشکیل می دهد. سپس بخیه هایی برای حمایت از ساختارهای لگن زده می شود. هنگامی که رحم نیز دچار افتادگی شده باشد، ممکن است در طی جراحی نیاز به برداشتن رحم نیز باشد (هیسترکتومی).
عوارض رکتوسل
علائم رکتوسلی که بدون درمان رها شده است به مرور زمان تشدید می شوند. همچنین این بیماری در صورت عدم درمان ممکن است با عوارضی مانند یبوست، بی اختیاری روده و اختلال در عملکرد جنسی همراه باشد.
