کولیت روده چیست؟
کولیت اولسراتیو (UC) یک بیماری مادام العمر است که باعث التهاب و زخم در داخل روده بزرگ می شود. کولیت روده (UC) یکی از شایع ترین انواع بیماری التهابی روده (IBD) در کنار بیماری کرون است. کولیت اولسراتیو در اغلب موراد باعث اسهال خونی و گرفتگی شکم می شود. اکثر افراد مبتلا به کولیت روده دوره‌هایی را تجربه می‌کنند که علائم در آنها تشدید میشود، به دنبال آن دوره های طولانی تری بدون علائم رخ میدهد.
انواع کولیت روده
در اغلب موارد پزشکان کولیت اولسراتیو را بر اساس محل التهاب در روده بزرگ طبقه بندی می کنند. التهاب معمولا از رکتوم شروع می شوند و می توانند تمام روده بزرگ را تحت تاثیر قرار دهند. در ادامه به بررسی انواع کولیت روده می پردازیم.
پانکولیت
در این نوع کولیت تمام روده و کولون ملتهب می شود. نشانه های آن شامل اسهال خونی، درد شکم و کاهش وزن می باشد که در بعضی موارد به درمان دارویی جواب داده، و در موارد حادتر که ممکن است منجر به خونریزی شدید شود، به عمل جراحی نیاز است.
کولیت سمت چپ
التهابی که از رکتوم یا مقعد شروع می شود و تا کولون سمت چپ ادامه می یابد. این نوع از کولیت، طحال خمیده (splenic flexure) نیز نامیده می شود و علائم آن شامل:درد زیاد در سمت چپ شکم، کاهش اشتها، کاهش وزن و خونریزی می باشد.
پروكتيت اولسراتيو
حدودا 30% از بیماران مبتلا به کولیت اولسراتیو، در ابتدا پروکتیت را تجربه می کنند که فقط رکتوم را درگیر می کند و تنها نشانه بارز آن خونریزی مداوم از رکتوم است اما اگرشدید باشد ممکن است بیمار درد را هم تجربه کند.
پروكتوسيگوئيديت
در این نوع کولیت، سیگموئید (بخش پایین روده و قسمت راست بالای مقعد) درگیر است و علائمی مانند اسهال خونی و درد شکم دارد.
کولیت بدخیم
نوع آخر و نادر ولی شدیدتر کولیت است و مبتلایان به آن به شدت بیمار هستند و علائمی مانند اسهال خونی، از دست دادن آب بدن و درد شکمی را تجربه می کنند. اگر این نوع کولیت با دارو درمان نشد، جراحی و برداشتن قسمت آسیب دیده کولون برای این که کولون پاره نشود نیاز است.
درمان کولیت روده
بیماری کولیت درمان قطعی ندارد و هدف روش های درمانی، کنترل و جلوگیری از حملات و علائم کولیت اولسراتیو و کمک به بهبود روده بزرگ است. در حالت شدیدتر این بیماری ممکن است نیاز به بستری در بیمارستان باشد. به طور کلی درمان کولیت اولسراتیو شامل درمان دارویی یا جراحی است. در ادامه به بررسی روش های درمان کولیت روده میپردازیم.
داروی کولیت اولسراتیو
پزشک ممکن است از چندین دارو (به تنهایی یا ترکیبی) برای آرام کردن التهاب در روده بزرگ استفاده کند. رایج ترین داروهایی که برای درمان التهاب روده استفاده میشوند شامل:
آمینوسالیسیلات ها مانند سولفاسالازین یا مسالامین برای کولیت روده خفیف تا متوسط
کورتیکواستروئیدها مانند پردنیزون یا بودزونید برای کولیت روده شدید (مصرف فقط برای مدت کوتاه توصیه میشود زیرا عوارض جانبی دارند
داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی بدن مانند از 6- مرکاپتوپورین، آزاتیوپرین یا متوترکسات
بیولوژیک ها مانند اینفیلیکسیماب، آدالیمومب، گولیموماب، ستولیزوماب پگول، ودولیزوماب و اوستکینوماب برای کولیت روده متوسط تا شدید
مهارکننده های جانوس کیناز مانند توفاسیتینیب، یوپاداسیتینیب و اوزانیمود
درمان خانگی کولیت روده
تغییر در رژیم غذایی در افراد مبتلا به کولیت روده می تواند برای کاهش علائم بسیار موثر باشد. رعایت کردن نکات زیر برای در رژیم غذایی میتواند به بهبود کولیت اولسراتیو کمک کند:
اجتناب از مصرف غذاهای پرفیبر، غذاهای پر چرب و سرخ شده
نوشیدن آب زیاد و کم تر غذا خوردن
مصرف غذاهای حاوی روغن ماهی، روغن کتان، روغن زیتون، غذاهای پروبیوتیک
به دلیل این که بیشتر افراد مبتلا به کولیت روده، به اختلال عدم تحمل لاکتوز هم دچار هستند بهتر است مصرف محصولات لبنی را محدود کنند.
جراحی کولیت روده
اگر کولیت روده با استفاده از داروها درمان نشود یا اگر وضعیت بیماری روز به روز بدتر میشد و علائم کولیت، علائم تهدید کننده حیات باشند، جراحی ضروری است. دو نوع جراحی برای کولیت اولسراتیو وجود دارد. هر دو شامل پروکتوکولکتومی، جراحی برای برداشتن تمام یا بخشی از کولون و رکتوم هستند.
عمل جراحی که شامل حذف دائمی و از بین بردن روده بزرگ و راست روده (کولکتومی) است گزینه آخر برای درمان کولیت روده محسوب میشود. پس از این عمل روده کوچک کار روده بزرگ را در انتقال مواد زائد انجام می دهد. همچنین با این عمل احتمال ابتلا به سرطان روده بزرگ نیز از بین می رود.
