درصورت بروز مشکل در برقکاری ساختمان، با حفظ خونسردی خود می‌توانید از بسیاری از حوادث جلوگیری کنید. درصورتیکه برق ساختمان شما با مشکل اتصالی یا قطعی مواجه شده است، قبل از هر اقدامی، جریان برق را از طریق فیوز اصلی یا کلید مینیاتوری قطع کنید. برای انجام این کار دقت کنید هرگز به سیم‌های لخت یا قطعات برق‌دار دست نزنید.
توجه داشته باشید که برای کار با برق، از ابزار عایق‌دار استفاده کنید و در محیط‌های مرطوب یا با دست خیس، با برق یا لوازمی که امکان جریان برق دارند، کار نکنید. تماس با اداره برق منطقه یا یک برقکار شبانه روزی ساختمان می‌تواند به سرعت این مشکل را برطرف کند.
علل شایع اتصالی برق
اتصالی برق زمانی رخ می‌دهد که دو سیم با بارهای مخالف (فاز و نول) به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم با یکدیگر تماس پیدا کنند. این تماس می‌تواند باعث ایجاد جرقه، گرمای شدید و حتی آتش‌سوزی شود. اتصالی برق یکی از خطرناک‌ترین مشکلات برقی است که باید به‌سرعت شناسایی و رفع شود. برخی از مهم‌ترین علل اتصالی برق عبارتند از:
- فرسودگی و آسیب‌دیدگی سیم‌ها و کابل‌ها: سیم‌ها و کابل‌های برق به مرور زمان و در اثر عواملی مانند گرما، رطوبت، تابش نور خورشید، کشیدگی و … فرسوده و آسیب‌دیده می‌شوند. این فرسودگی می‌تواند باعث از بین رفتن عایق سیم‌ها و در نتیجه اتصالی شود.
- نصب غیراصولی سیم‌کشی: سیم‌کشی غیراستاندارد و غیرحرفه‌ای می‌تواند خطر اتصالی برق را افزایش دهد. استفاده از سیم‌های نامناسب، عدم رعایت حریم سیم‌ها، اتصالات ضعیف و … از جمله اشتباهات رایج در سیم‌کشی هستند.
- آسیب دیدن وسایل برقی: خرابی وسایل برقی (مانند پریز، دوشاخه، لامپ، لوازم خانگی) می‌تواند باعث اتصالی برق شود. به‌عنوان مثال، اگر عایق سیم‌های داخلی یک وسیله برقی از بین برود، ممکن است سیم‌ها با بدنه فلزی دستگاه تماس پیدا کرده و باعث اتصالی شوند.
- نفوذ آب به تجهیزات برقی: آب یک رسانای خوب برای جریان برق است. نفوذ آب به تجهیزات برقی (مانند پریز، کلید، سیم‌کشی) می‌تواند باعث اتصالی برق شود.
- وجود اشیاء خارجی در مدار: قرار گرفتن اشیاء فلزی (مانند میخ، سوزن، گیره کاغذ) در مسیر سیم‌کشی یا داخل پریزها می‌تواند باعث اتصالی برق شود.
- مشکلات مربوط به جعبه تقسیم: اتصالات ضعیف، سیم‌های لخت و به‌هم‌ریختگی سیم‌ها در جعبه تقسیم می‌تواند باعث اتصالی برق شود.
راه‌حل‌های رفع مشکلات قطع و اتصالی برق
برای رفع مشکلات قطع و اتصالی برق، ابتدا باید علت دقیق مشکل را شناسایی کنید. در برخی موارد، می‌توانید خودتان مشکل را حل کنید، اما در موارد پیچیده‌تر یا خطرناک، حتماً باید از یک برقکار متخصص کمک بگیرید. در ادامه، برخی از راه‌حل‌های کلی برای رفع مشکلات قطع و اتصالی برق ارائه شده است:
- بررسی فیوزها و کلید مینیاتوری: اگر برق قطع شده است، ابتدا جعبه فیوز یا تابلو برق را بررسی کنید. اگر فیوزی پریده یا کلید مینیاتوری قطع شده است، آن را دوباره وصل کنید. اگر فیوز به‌طور مکرر می‌پرد یا کلید مینیاتوری قطع می‌شود، احتمالاً مشکلی در سیم‌کشی یا وسایل برقی وجود دارد که باید توسط یک برقکار بررسی شود.
- بررسی سیم‌کشی و اتصالات: سیم‌کشی و اتصالات برق را به‌طور منظم بررسی کنید تا مطمئن شوید که سالم و ایمن هستند. سیم‌های فرسوده، آسیب‌دیده یا لخت باید تعویض شوند. اتصالات شل باید محکم شوند.
- استفاده از محافظ برق: برای محافظت از وسایل برقی در برابر نوسانات برق و قطع و وصل شدن ناگهانی، از محافظ برق استفاده کنید.
- عدم استفاده بیش‌ازحد از وسایل برقی: از استفاده همزمان از چند وسیله برقی پرمصرف خودداری کنید تا از افزایش بار شبکه و قطع برق جلوگیری شود.
- استفاده از خدمات برقکار متخصص: اگر نمی‌توانید علت قطع یا اتصالی برق را پیدا کنید، یا اگر مشکل به‌طور مکرر رخ می‌دهد، حتماً از یک برقکار متخصص کمک بگیرید. برقکار می‌تواند با استفاده از تجهیزات تخصصی، مشکل را شناسایی کرده و به رفع اتصالی برق بپردازد.
- نصب سیستم ارتینگ (اتصال به زمین): سیستم ارتینگ با انتقال جریان‌های نشتی به زمین، از برق‌گرفتگی جلوگیری می‌کند.
- بازرسی دوره‌ای سیستم برق ساختمان: توصیه می‌شود که سیستم برق ساختمان به‌طور دوره‌ای (مثلاً هر 2 تا 3 سال یک‌بار) توسط یک برقکار متخصص بازرسی شود تا از ایمنی آن اطمینان حاصل شود.
