در دنیای پیچیده تجارت بین‌الملل، یکی از مهم‌ترین مراحل برای واردکنندگان و صادرکنندگان، عبور کالا از گمرک است. مسیرهایی که کالا طی می‌کند تا به مقصد نهایی برسد، نقش مهمی در سرعت، هزینه و امنیت تجارت دارند. یکی از مفاهیم کلیدی در این زمینه، انواع مسیرهای گمرکی است. در این مقاله از بازرگانی گزدرازی ، به بررسی دقیق سه مسیر اصلی گمرکی، یعنی سبز، زرد و قرمز، خواهیم پرداخت. این مسیرها بر اساس میزان ریسک مرتبط با هر محموله تعیین می‌شوند و هر کدام فرایند متفاوتی را در بر می‌گیرند. با شناخت دقیق مسیرهای گمرکی، می‌توانید فرآیند ترخیص کالا را بهینه‌سازی کرده و از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری کنید.
مسیر سبز گمرکی: سریع‌ترین راه برای ترخیص کالا
مسیر سبز گمرکی، سریع‌ترین و ساده‌ترین روشی است که برای ترخیص کالا در نظر گرفته شده است. این مسیر برای کالاهایی در نظر گرفته می‌شود که کمترین ریسک را داشته باشند و اسناد و مدارک آن‌ها به طور کامل و دقیق ارائه شده باشد. در این مسیر، کالاها با کمترین تأخیر و هزینه از گمرک ترخیص می‌شوند.
در مسیر سبز، کالاها نیازی به بررسی‌های دقیق و طولانی مدت ندارند. سیستم‌های خودکار گمرکی، اسناد و مدارک ارائه شده را به سرعت بررسی کرده و در صورت تایید، اجازه ترخیص کالا صادر می‌شود. این امر باعث می‌شود تا زمان ترخیص کالا به طور قابل توجهی کاهش یابد و هزینه‌های انبارداری و سایر هزینه‌های جانبی نیز کاهش پیدا کند.
مزایای استفاده از مسیر سبز گمرکی بسیار زیاد است. از جمله این مزایا می‌توان به سرعت بالای ترخیص، کاهش هزینه‌ها، بهبود جریان نقدینگی، افزایش رضایت مشتری و تقویت جایگاه رقابتی کسب‌وکار اشاره کرد. با استفاده از مسیر سبز، شرکت‌ها می‌توانند به سرعت کالاهای خود را به بازار عرضه کرده و از فرصت‌های تجاری موجود به بهترین شکل استفاده کنند.
برای قرار گرفتن در مسیر سبز، باید شرایط زیر را رعایت کرد:
- کامل بودن اسناد و مدارک: تمامی اسناد و مدارک مورد نیاز باید به صورت کامل و دقیق ارائه شود.
- ارزش‌گذاری صحیح کالا: ارزش کالا باید به طور دقیق و بر اساس قوانین و مقررات گمرکی تعیین شود.
- عدم وجود سابقه تخلف: شرکت یا فردی که کالا را وارد می‌کند نباید سابقه تخلف گمرکی داشته باشد.
- همکاری با یک ترخیص‌کار مجرب: یک ترخیص‌کار مجرب می‌تواند به شما در تکمیل فرایندهای گمرکی و قرار گرفتن در مسیر سبز کمک کند.
با رعایت این شرایط، می‌توانید از مزایای مسیر سبز گمرکی بهره‌مند شده و فرآیند ترخیص کالا را به طور قابل توجهی تسهیل کنید.
بیشتر بخوانید: واردات با کارت بازرگانی
مسیر زرد گمرکی: بررسی دقیق‌تر اسناد و مدارک
مسیر زرد گمرکی، مرحله‌ای بینابینی بین مسیر سبز (سریع‌ترین) و مسیر قرمز (کاملاً بازرسی شده) است. در این مسیر، کالاها تحت بررسی دقیق‌تر اسناد و مدارک قرار می‌گیرند، اما معمولاً نیازی به بازرسی فیزیکی کامل کالا نیست.
چرا کالایی در مسیر زرد قرار می‌گیرد؟
دلایل مختلفی برای قرار گرفتن یک کالا در مسیر زرد وجود دارد. برخی از این دلایل عبارتند از:
عدم تطابق کامل اطلاعات: ممکن است اطلاعاتی که در اسناد گمرکی ارائه شده است با اطلاعات موجود در سیستم‌های گمرکی یا سایر منابع تطابق نداشته باشد.
نوع کالا: برخی کالاها به دلیل ماهیت خود، نیاز به بررسی دقیق‌تری دارند. مثلاً کالاهای کشاورزی یا مواد غذایی ممکن است برای اطمینان از کیفیت و ایمنی، تحت بررسی‌های بیشتری قرار گیرند.
کشور مبدأ: کالاهایی که از کشورهای پرریسک وارد می‌شوند، ممکن است در مسیر زرد قرار بگیرند.
سابقه واردکننده: واردکنندگانی که سابقه تخلف گمرکی دارند، ممکن است کالاهای آن‌ها در مسیر زرد قرار گیرد.
مراحل بررسی در مسیر زرد
در مسیر زرد، اسناد و مدارک کالا به دقت مورد بررسی قرار می‌گیرد. کارشناسان گمرک، اطلاعات ارائه شده در اسناد را با اطلاعات موجود در سیستم‌های گمرکی تطبیق می‌دهند و در صورت وجود هرگونه ابهام یا تناقض، از واردکننده یا نماینده قانونی وی درخواست توضیحات تکمیلی می‌کنند.
مزایای مسیر زرد
اطمینان از صحت اطلاعات: با بررسی دقیق اسناد و مدارک، از صحت اطلاعات ارائه شده اطمینان حاصل می‌شود.
کاهش ریسک‌های مرتبط با کالا: با بررسی دقیق کالا، ریسک‌های مرتبط با کالا مانند قاچاق، تقلب و عدم تطابق با استانداردها کاهش می‌یابد.
آمادگی برای ترخیص سریع‌تر در آینده: اگر واردکننده بتواند در اولین بار تمامی اسناد و مدارک مورد نیاز را به طور کامل و دقیق ارائه دهد، در دفعات بعدی ممکن است کالاهای وی به صورت خودکار در مسیر سبز قرار گیرد.
چالش‌های مسیر زرد
زمان‌بر بودن: فرآیند بررسی اسناد و مدارک در مسیر زرد نسبت به مسیر سبز زمان‌برتر است.
نیاز به ارائه اسناد تکمیلی: ممکن است واردکننده نیاز به ارائه اسناد تکمیلی داشته باشد که این امر می‌تواند به تأخیر در ترخیص کالا منجر شود.
مسیر قرمز گمرکی: بازرسی کامل و دقیق کالا
مسیر قرمز گمرکی، سختگیرانه‌ترین و زمان‌برترین مسیری است که یک محموله می‌تواند در فرایند ترخیص طی کند. این مسیر برای کالاهایی در نظر گرفته می‌شود که به دلایل مختلفی، از جمله شک و تردید در مورد ارزش، منشأ، یا تطابق با استانداردهای ایمنی و بهداشتی، نیاز به بررسی دقیق و کامل دارند.
دلایل قرار گرفتن کالا در مسیر قرمز
مشکوک بودن به ارزش یا منشأ کالا: اگر ارزش اعلام‌شده برای کالا بسیار کمتر از ارزش واقعی آن باشد یا منشأ کالا مشخص نباشد، محموله به مسیر قرمز هدایت می‌شود.
عدم ارائه مدارک کافی: نبود اسناد و مدارک لازم یا عدم تطابق آن‌ها با اطلاعات ارائه شده، می‌تواند منجر به قرارگیری کالا در مسیر قرمز شود.
سابقه تخلفات قبلی: شرکت‌هایی که سابقه تخلفات گمرکی داشته‌اند، ممکن است کالاهای آن‌ها همیشه در مسیر قرمز قرار گیرد.
نوع کالا: برخی کالاها به دلیل ماهیت خاص خود، مانند کالاهای خطرناک، مواد مخدر یا کالاهای قاچاق، همیشه در مسیر قرمز قرار می‌گیرند.
مراحل ترخیص در مسیر قرمز
ترخیص کالا در مسیر قرمز شامل مراحل زیر است:
- بازرسی فیزیکی کالا: تمامی کالاهای موجود در محموله به صورت کامل و دقیق مورد بازرسی فیزیکی قرار می‌گیرند.
- بررسی اسناد و مدارک: تمامی اسناد و مدارک مرتبط با کالا با دقت بررسی شده و در صورت نیاز، از واردکننده درخواست ارائه اسناد تکمیلی می‌شود.
- آزمایش‌های مختلف: بسته به نوع کالا، ممکن است آزمایش‌های مختلفی برای تعیین کیفیت، ایمنی و تطابق با استانداردها انجام شود.
- اخذ مجوزهای لازم: در برخی موارد، برای ترخیص کالا نیاز به اخذ مجوزهای خاصی از سازمان‌های مربوطه است.
چالش‌های مسیر قرمز
زمان‌بر بودن: فرآیند ترخیص در مسیر قرمز به دلیل پیچیدگی مراحل و نیاز به بررسی‌های دقیق، بسیار زمان‌بر است.
هزینه‌های اضافی: هزینه‌های آزمایش، انبارداری و سایر هزینه‌های جانبی، هزینه‌های ترخیص کالا در مسیر قرمز را افزایش می‌دهد.
عدم اطمینان از نتیجه: تا پایان مراحل بررسی، نمی‌توان با قطعیت گفت که کالا ترخیص خواهد شد یا خیر.
عوامل موثر در تعیین مسیر گمرکی
تعیین مسیر گمرکی برای هر محموله، بر اساس مجموعه‌ای از عوامل مختلف انجام می‌شود. این عوامل به سیستم گمرکی کمک می‌کنند تا ریسک مرتبط با هر محموله را ارزیابی کرده و آن را در مسیر مناسب قرار دهد.
عوامل اصلی موثر در تعیین مسیر گمرکی عبارتند از:
نوع کالا و ارزش آن: کالاهای مختلف، به دلیل ماهیت و ارزششان، ریسک‌های متفاوتی دارند. کالاهای حساس مانند مواد غذایی، دارو، تجهیزات پزشکی و کالاهای با ارزش بالا، معمولاً تحت بررسی دقیق‌تری قرار می‌گیرند.
کشور مبدأ و مقصد: کالاهایی که از کشورهای پرریسک وارد می‌شوند یا به کشورهای پرریسک صادر می‌شوند، ممکن است با دقت بیشتری بررسی شوند.
سابقه واردکننده یا صادرکننده: شرکت‌ها یا افرادی که سابقه تخلفات گمرکی دارند، احتمال بیشتری دارد که کالاهای آن‌ها در مسیر قرمز قرار گیرد.
کامل بودن اسناد و مدارک: ارائه کامل و دقیق اسناد و مدارک، یکی از مهم‌ترین عوامل برای قرار گرفتن کالا در مسیر سبز است. هرگونه نقص یا تناقض در اسناد، می‌تواند منجر به بررسی بیشتر و قرار گرفتن کالا در مسیر زرد یا قرمز شود.
نتایج ارزیابی ریسک سیستم‌های گمرکی: سیستم‌های گمرکی با استفاده از الگوریتم‌های پیچیده، ریسک مرتبط با هر محموله را ارزیابی می‌کنند و آن را در مسیر مناسب قرار می‌دهند. این سیستم‌ها به عوامل مختلفی مانند نوع کالا، ارزش، کشور مبدأ، سابقه واردکننده و سایر اطلاعات مرتبط توجه می‌کنند.
عوامل دیگری که می‌توانند در تعیین مسیر گمرکی موثر باشند عبارتند از:
نوع معامله: معاملات با انتقال ارز یا بدون انتقال ارز، ممکن است مسیرهای گمرکی متفاوتی داشته باشند.
وضعیت کالا: کالاهای نو، دست دوم یا مستعمل، ممکن است مسیرهای گمرکی متفاوتی داشته باشند.
تعرفه کالا: تعرفه‌های گمرکی و قوانین مرتبط با هر کالا، در تعیین مسیر گمرکی موثر هستند.
سیاست‌های گمرکی کشور: تغییرات در سیاست‌های گمرکی یک کشور می‌تواند بر روی مسیرهای گمرکی تاثیرگذار باشد.
در نهایت، هدف از تعیین مسیر گمرکی، تسهیل تجارت قانونی و جلوگیری از ورود کالاهای غیرقانونی و خطرناک است. با شناخت عوامل موثر در تعیین مسیر گمرکی، می‌توان فرآیند ترخیص کالا را بهینه کرده و از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری کرد.
چگونه می‌توان کالا را در مسیر سبز قرار داد؟
ارائه دقیق و کامل اسناد و مدارک
همکاری با یک ترخیص‌کار مجرب
داشتن سابقه خوب در تجارت
رعایت قوانین و مقررات گمرکی
سخن پایانی
شناخت انواع مسیرهای گمرکی و عوامل موثر بر آن‌ها، برای واردکنندگان و صادرکنندگان بسیار مهم است. با انتخاب مسیر مناسب و رعایت قوانین و مقررات گمرکی، می‌توانید فرآیند ترخیص کالا را بهینه‌سازی کرده و از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری کنید.
توجه: این مقاله صرفاً یک معرفی کلی از انواع مسیرهای گمرکی است و برای اطلاعات دقیق‌تر، توصیه می‌شود با کارشناسان گمرک یا ترخیص‌کاران مجرب مشورت کنید.
