امروزه تقریبا کمتر فرد یا سازمانی پیدا می‌شود که از فناوری رایانش ابری (Cloud Computing) استفاده نکند. هر چند بسیاری از آنها ممکن است متوجه نباشند که از آن استفاده میکنند. رایانش ابری با نام‌های دیگری مانند «پردازش ابری» یا «محاسبات ابری» نیز در ایران شناخته می‌شود.
مثال‌های مختلفی برای استفاده از رایانش ابری وجود دارد. از جمله استفاده از خدمات شبکه‌های اجتماعی، ایمیل یا فضای به اشتراک‌گذاری داده‌ها مانند Dropbox که همگی نمونه‌هایی از کاربرد پردازش ابری در زندگی روزمره ما هستند. اما در سال‌های اخیر این فناوری علاوه بر افراد، بسیاری از سازمان‌های کوچک و بزرگ را نیز تحت تاثیر خود قرار داده است.
عامل تاثیرگذارتر در استفاده از (Cloud Computing) را می‌توان به همه‌گیری ویروس کرونا نسبت داد. الزام دورکاری کارکنان، شرکت‌های بزرگ را ناگزیر کرد که از تکنولوژی‌های جدید برای مدیریت بهتر این دوران استفاده کنند. به طوری که تنها در سال اول همه‌گیری کرونا (2020)، میزان به کارگیری خدمات اشتراک ابری مایکروسافت توسط شرکت‌ها، رشد 60 درصدی را تجربه کرده است.
تمام این نشانه‌ها به ما می‌گویند که نقش استفاده از رایانش ابری در موفقیت شرکت‌ها در سال‌های آینده را نمی‌توان نادیده گرفت. در این مقاله با ما همراه باشید تا ضمن تعریف رایانش ابری به زبان ساده، به مزایای رایانش ابری، امنیت، انواع سرویس‌های آن و سایر نکات مرتبط اشاره کنیم.
چند مثال از کاربردهای محاسبات ابری
یکی از شناخته‌شده‌ترین کاربردهای خدمات رایانش ابری برای عموم، ارسال یک پیام به‌شکل اینترنتی مانند جی‌میل بود که به نوعی انقلابی در ارتباطات مکاتبه‌ای به‌شمار می‌رفت. به‌دنبال آن، با توسعه‌ی خدمات محتوایی دیگری مانند فلیکر، بلاگر و فیس‌بوک، کاربرد آن برای کاربران خیلی وسیع‌تر و بیشتر از آن‌چه تصور می‌شد، گسترش یافت.
به هرحال، خدمات‌رسانی اینترنتی مانند شبکه‌های اجتماعی، پیام‌رسان‌ها، خرید آنلاین، برنامه‌های تاکسی‌یاب، بانکداری الکترونیکی یا هر نوع خدمت مشابه این که امکان به اشتراک‌گذاری اطلاعات در آنها وجود دارد، به لطف محاسبات ابری شکل کاملی گرفت و مزایای آن در زندگی روزمره‌ی افراد عادی پررنگ‌تر شد.
امروزه در ایران نمونه‌های رایانش ابری به‌شکل مشخصی برای عموم در دسترس است. دسترسی به برنامه‌هایی مانند اسنپ و تپسی، انجام امور بانکی از طریق موبایل، به اشتراک‌گذاشتن حجم انبوهی از عکس، فیلم و متن در فضای مجازی یا استفاده از خدمات الکترونیک شرکت‌ها برای پی‌گیری امور اداری، برای ما کاربران ایرانی حاکی از آن است که آثار رایانش ابری در بالا رفتن کیفیت زندگی، بیش از پیش مشهود شده است.
البته برای آن دسته از کاربران خدمات فناوری اطلاعات که به‌طور مشترک روی اسناد و پروژه‌ها کار میکنند یا دائم در حال سفر هستند، همچنین کاربرانی که نگران هزینهها هستند و نیازهای آنان به خدمات در حال افزایش است، رایانش ابری تحول شگرفی است تا آنان بتوانند با کم‌ترین زمان و هزینه، با همکاران خود در تماس باشند و کارهای پروژه‌ی خود را پیش ببرند.
نرم‌افزارهای ابری مانند نرم افزار حسابداری ابری یا آنلاین نمونه دیگری از کاربردهای این تکنولوژی است که امروزه بسیاری از سازمان‌ها به علت مزایای مختلف از جمله کاهش محسوس هزینهها شروع به استفاده از این نرم‌افزارها کرده‌اند.
تاریخچه رایانش ابری؛ محاسبات ابری از کجا آمد و چه آینده‌ای در انتظار آن است؟
تاریخچه (Cloud Computing) را می‌توان به چندین بخش تقسیم کرد که با توجه به مزایای رایانش ابری به مرور زمان تکمیل‌تر شده است.
دهه 50 تا 70 میلادی؛ به اشتراک‌گذاری کامپیوترها
این مفهوم حدود 20 سال قبل بر سر زبان‌ها افتاد. این در حالی است که پیش‌تر و در سال 1950 میلادی این فناوری به شکلی ابتدایی‌تر استفاده می‌شد.
در آن زمان رایانه‌های مرکزی تازه ایجاد شده بودند و به علت قیمت بالا و همچنین اندازه‌های بسیار بزرگ، دسترسی به آنها برای افراد و شرکت‌ها بسیار سخت بود. بنابراین متخصصان به این فکر افتادند که امکان اشتراک‌گذاری کامپیوترها بین افراد را به شکل حضوری فراهم کنند.
در ادامه و در دهه 60 میلادی این ایده تکامل یافت. به شکلی که کاربران می‌توانستند در صورت نیاز از راه دور درخواست دهند و به کامپیوتر دسترسی داشته باشند.
در اینجا منطق اشتراک زمانی (Time Sharing) که پردازش ابری بر پایه آن استوار است، بیشتر مورد توجه قرار گرفت. براساس این منطق، داده‌ها و منابعی که در یک کامیپوتر وجود دارد به روش‌های مختلفی بین کاربران به اشتراک گذاشته می‌شد.
دهه 70 و 90 میلادی؛ شکل‌گیری ماشین‌های مجازی
بخش دوم تاریخچه محاسبات ابری را می‌توان دهه 70 تا اواسط سال 2000 میلادی دانست. یعنی زمانی که مفهومی به نام مجازی سازی در دنیا شکل گرفت. با استفاده از این فناوری زیرساخت‌های به وجود آمده برای کاربران مختلف به اشتراک گذاشته می‌شد که در نوع خود بی‌نظیر بود.
در دهه 90 میلادی اولین نرم افزار CRM ابری توسط Salesforce به بازار عرضه شد که در نوع خود انقلابی در حوزه ارتباط با مشتریان بود. چرا که برای استفاده از این راه‌حل ارزان‌قیمت، نیازی به نصب فیزیکی بر روی سیستم‌ها نبود و از راه دور امکان دسترسی به آن وجود داشت.
سال 2000 به بعد؛ اوج‌گیری رایانش ابری
سرانجام سال‌های ابتدایی قرن جدید میلادی، شرکت آمازون و در ادامه گوگل از نرم‌افزارهای ابری خود به شکل امروزی آن رونمایی کردند. آمازون ابتدا یک نرم‌افزار ابری برای مدیریت فرایندهای داخلی خود ارائه کرد و بعد از آن در سال 2006 موفق به عرضه خدمات گسترده ابری شد.
این کار آمازون ادامه داشت و با ارائه Google Sheets، Google Docs و Google Forms توسط گوگل بسیار کامل‌تر شد تا امروز هم‌زمان با همه‌گیری کرونا شاهد همه‌گیری انواع نرم‌افزارهای مبتنی بر فضای ابری باشیم. برای آشنایی با تاریخچه کامل رایانش ابری پیشنهاد می‌کنیم مقاله زیر را حتما مطالعه کنید.
چه کسانی باید از پردازش ابری استفاده کنند؟
- کاربرانی که به طور مشترک بر روی پروژه‌ها یا اسناد کار میکنند.
- کسانی دائما در حال سفرند.
- کاربرانی که ترجیح می‌دهند در هزینهها صرفه‌جویی کنند.
- افراد و سازمان‌هایی که دنبال دورکاری و دسترسی به نرم‌افزار از راه دور هستند.
- افراد و سازمان‌هایی که به دنبال ذخیره‌سازی داده‌های خود در یک فضای ذخیره ابری هستند.
چه کسانی نباید از پردازش ابری استفاده کنند؟
- کاربرانی که به اینترنت پرسرعت دسترسی ندارند
- کاربرانی که مسائل امنیتی برایشان از اولویت بیشتری برخوردار است.
- کاربرانی که به برنامه‌های فعلی عادت کرده‌اند و از محیط ناآشنای برنامه‌های جدید تحت‌‌وب هراس دارند.
منبع: همکاران سیستم
