یکی از بخش‌های مهم در طراحی و اجرای سیستم‌های تهویه و تخلیه دود موتورخانه‌ها، محاسبه قطر لوله دودکش است. انتخاب قطر مناسب لوله دودکش، تأثیر بسزایی در عملکرد صحیح دستگاه‌های گازسوز و ایمنی سیستم تهویه دارد. محاسبه صحیح قطر دودکش از ایجاد اختلال در عملکرد دستگاه و انتشار گازهای خطرناک جلوگیری می‌کند. در این مقاله، به بررسی نحوه محاسبه قطر لوله دودکش موتورخانه پرداخته و مراحل آن را توضیح می‌دهیم. این مقاله کمک می‌کند دودکش موتورخانه در بهترین حالت انتخاب و نصب شود.
اهمیت قطر لوله دودکش
لوله دودکش وظیفه تخلیه گازهای حاصل از احتراق را به عهده دارد. اگر قطر لوله دودکش بیش از حد کوچک باشد، گازهای احتراق به‌درستی تخلیه نمی‌شوند که می‌تواند منجر به اختلال در عملکرد دستگاه یا حتی خطرات جدی نظیر تجمع گازهای سمی در فضای موتورخانه شود.
از طرف دیگر، قطر بسیار بزرگ باعث کاهش سرعت خروج گازها و افت راندمان سیستم خواهد شد. بنابراین، محاسبه دقیق و علمی قطر لوله دودکش امری ضروری است.
پارامترهای ضروری برای محاسبه قطر لوله دودکش
برای محاسبه قطر مناسب لوله دودکش، با توجه به تصویر بالا، سه پارامتر اصلی باید اندازه‌گیری شوند:
- ارتفاع دودکش (H): ارتفاع عمودی از محل خروج دستگاه گازسوز تا نقطه نهایی خروج دودکش.
- طول مسیر افقی لوله رابط (L): طول افقی لوله‌ای که بین دستگاه گازسوز و دودکش اصلی قرار دارد.
- ظرفیت حرارتی دستگاه: میزان انرژی حرارتی دستگاه گازسوز که معمولاً بر حسب کیلوکالری بر ساعت بیان می‌شود.
نکته: حداقل ارتفاع دودکش (H) باید 3 متر باشد و دودکشی با ارتفاع کمتر قابل قبول نیست.
نحوه محاسبه قطر لوله دودکش مستقل
بر اساس سه پارامتر ذکر شده، می‌توان قطر لوله دودکش را با استفاده از جداول استاندارد مشخص کرد. برای این کار، مراحل زیر را دنبال می‌کنیم:
- تعیین ارتفاع دودکش (H): ابتدا ارتفاع عمودی دودکش را اندازه‌گیری کنید. این مقدار به‌طور مستقیم در محاسبات استفاده می‌شود.
- اندازه‌گیری طول افقی لوله رابط (L): طول لوله افقی را که گازهای احتراق را به دودکش منتقل می‌کند، اندازه‌گیری کنید.
- بررسی ظرفیت حرارتی دستگاه: ظرفیت دستگاه گازسوز بر حسب کیلوکالری بر ساعت از دفترچه راهنمای دستگاه یا برچسب مشخصات آن قابل استخراج است.
- مراجعه به جدول استاندارد: با استفاده از جدول استاندارد، بر اساس ارتفاع (H)، طول افقی (L)، و ظرفیت دستگاه، قطر مناسب لوله را انتخاب کنید.
- مثال: اگر ارتفاع دودکش 4.5 متر باشد، طول لوله رابط افقی 3 متر باشد و ظرفیت دستگاه 200,000 کیلوکالری بر ساعت باشد، قطر لوله دودکش چگونه محاسبه می‌شود؟تعیین پارامترها:
ارتفاع دودکش (H): 4.5 متر
طول افقی لوله رابط (L): 3 متر
ظرفیت حرارتی دستگاه: 200,000کیلوکالری بر ساعت
مراجعه به جدول:
به قسمت ارتفاع 4.5 متر در جدول مراجعه می‌کنیم و مقدار طول افقی 3 متر را بررسی می‌کنیم. برای ظرفیت 200,000 کیلوکالری بر ساعت، به عدد متناظر در جدول نگاه می‌کنیم.
نتیجه:
قطر لوله دودکش برای این شرایط برابر است با 300 میلی‌متر.
