ملین ها یا روان کننده های شکم داروهایی هستند که کمک می کنند که در صورت ابتلا به یبوست بتوان دفع مدفوع کرد. معمولا در ابتدا برای درمان یبوست استفاده از درمان های خانگی و تغییر در سبک زندگی توصیه می شود. برخی از اقداماتی که قبل از مصرف ملین های میتوانید انجام دهید عبارتند از:
مصرف غذاهای غنی از فیبر: این دسته از غذاها شامل سبوس گندم، میوه ها و سبزیجات تازه و جو دوسر هستند. به طور متوسط یک فرد بالغ باید روزانه 25 تا 31 گرم فیبر دریافت کند.
افزایش مصرف مایعات: سعی کنید در طول روز حدود 8 تا 10 لیوان مایعات به ویژه آب بنوشید، اما از نوشیدن کافئین و الکل خودداری کنید زیرا باعث کم آبی بدن و بدتر شدن یبوست می شوند.
ورزش منظم: فعالیت های بدنی حتی از نوع سبک می توانند به درمان یبوست کمک کنند. یک برنامه پیاده روی منظم حتی 10 تا 15 دقیقه چند بار در روز می تواند به بدن و سیستم گوارش کمک کند تا بهترین عملکرد خود را داشته باشند.
در صورتی که با استفاده از درمان های خانگی و تغییرات در سبک زندگی بهبودی در یبوست حاصل نشد میتوان از روان کننده های شکم استفاده کرد. در زیر به بررسی انواع ملین ها و روان کننده های شکم سریع می پردازیم.
ملین های حجیم ساز
این نوع از روان کننده شکم سریع که به عنوان مکمل های فیبر نیز شناخته می شوند، مانند فیبر موجود در رژیم غذایی عمل می کنند. آنها حجم مدفوع را با نگه داشتن مایعات در مدفوع افزایش می دهند، این امر روده ها را تشویق می کند تا مدفوع را از بدن خارج کند. معمولاً 12 تا 24 ساعت طول می کشد تا این نوع از روان کننده ها عمل کنند. ملین های حجیم ساز شامل پسیلیوم، پلی کربوفیل، فیبروگل و متیل سلولز می باشد.
ملین های محرک
ملین های محرک دیواره های دستگاه گوارش را تحریک کرده و حرکات روده را سرعت می بخشند. این نوع از روان کننده های شکم معمولاً طی 6 تا 12 ساعت اثر می گذارند. ملین های محرک شامل بیزاکودیل و سنا می باشند.
ملین های نرم کننده مدفوع
این نوع از روان کننده های شکم با افزایش جذب چربی و آب مدفوع باعث نرم شدن آن می شوند. برای عمل کردن ملین های نرم کننده مدفوع معمولا به 12 تا 72 ساعت زمان نیاز است. از این دسته از روان کننده های شکم می توان به دوکوزات اشاره کرد.
ملین های اسمزی
ملین های اسمزی با افزایش میزان آب وارد شده به روده، مدفوع را نرم می کنند و در نتیجه آن دفع مدفوع را آسان می کنند. این نوع از روان کننده های شکم ممکن است 2 تا 3 روز طول بکشد تا شروع به کار کنند.ملین های اسمزی شامل مواردی مانند پلی اتیلن گلیکول، گلیسیرین و محلول هیدروکسید منیزیم می باشد.
ملین های روان کننده
ملین های روان کننده از طریق دهان مصرف می شوند و با کاهش میزان جذب آب توسط روده ها، آنها را تحریک به حرکت می کنند. این امر باعث حفظ رطوبت در مدفوع می شود، در نتیجه مدفوع نرم باقی می ماند و عبور آن آسان تر می شود. این نوع از روان کننده های شکم شامل مواردی مانند روغن مینرال (معدنی) می باشد.
ملین های نمکی
ملین های نمکی زمانی استفاده می شوند که انسدادی در روده ها وجود نداشته باشد. اغلب، آنها به شکل تنقیه هستند که برای تخلیه روده قبل از عمل های تهاجمی یا جراحی استفاده می شود.
ملین های پروکینتیک
ملین های پروکینتیک برای یبوست شدید در شرایطی مانند سندرم روده تحریک پذیر و یبوست مزمن ایدیوپاتیک استفاده می شود. قبل از استفاده از این روان کننده های شکم باید بدانید که بسیاری از آنها با خطر بالای عوارض جانبی عصبی و قلبی همراه هستند، به همین دلیل بدون نظارت پزشک و سرخود نباید آنها را مصرف کرد.
روان کننده های شکم طبیعی
بسیاری از ملین های طبیعی می توانند با افزایش تعداد دفع مدفوع و بهبود قوام آن به سلامت گوارش و درمان یبوست کمک کنند. منظور از روان کننده های شکم طبیعی خوردنی هایی هستند که حاوی فیبر می باشند. برخی از بهترین ملین های طبیعی عبارتند از:
آب
سبزیجات برگدار
تخم کتان
انواع توت ها
دانه چیا
کیوی
قهوه
انجیر
سیب
آلو بخارا
خطرات استفاده از ملین ها
استفاده بیش از حد از روان کننده های شکم می تواند همراه با عوارض جدی باشد و ممکن است برای دفع مدفوع به آنها وابسته شوید، به همین دلیل در مصرف آنها باید حد اعتدال را رعایت کرد. برخی از رایج ترین عوارض ملین ها عبارتند از:
نفخ شکم و گاز
یبوست مزمن
گرفتگی شکم
کم آبی بدن
انسداد روده
سبکی سر و سردرد
اسهال شدید
ادرار تیره
