کیست مویی چیست؟
کیست مویی که با نام علمی سینوس پیلونیدال (PNS) شناخته می شود یک یا چندین حفره یا سوراخ کوچک است که در قسمت پایین کمر یا میان شکاف باسن، بر روی سطح پوست به وجود می آید و درون آن مملو از مو، مواد زائد، چرک و عفونت است. اگر سینوس پیلونیدال در مراحل اولیه ایجاد تحت درمان قرار بگیرد عوارض چندانی در بر نخواهد داشت و به راحتی برطرف می شود ولی اگر درمان نشود عفونت درون آن شدید تر و گسترده تر می شود و از محل کیست چرک، خون و ترشحات بدبو انتشار می یابد که با درد بسیار زیادی همراه است.
علائم کیست مویی
کیست پیلونیدال ممکن است در مراحل ابتدایی ابتلا علائمی ایجاد نکند. در ابتدا این کیست به صورت یک فرورفتگی بسیار کوچک و جزئی بر روی پوست ظاهر شود. اما این فرورفتگی کوچک سریعا دچار عفونت می شود و به شکل کیست یا آبسه در می آید (کیست به شکل یک کیسه ی بسته ی پر از مایع است ولی آبسه به شکل بافتی متورم است که حالت عفونی و چرکی دارد). برخی ازز علائم کیست مویی عبارتند از:
احساس درد در هنگام نشستن یا ایستادن
به وجود آمدن پوست قرمز، ملتهب و دردناک در اطراف ناحیه کیست
تورم و التهاب کیست
ترشح چرک و خون همراه با بوی بد
موهای بیرون زده از ضایعه
به وجود آمدن چندین حفره یا سوراخ در سطح پوست
تب در برخی از موارد
لازم به ذکر است که علائم و نشانه های عنوان شده در بالا به صورت کلی و عمومی هستند و در صورت مشاهده ی هرکدام از این علائم بهتر است که برای تشخیص دقیق تر به پزشک متخصص کیست مویی مراجعه شود. زیرا برخی از بیماری های مقعدی و پوستی علائم مشابهی با علائم کیست مویی دارند و برای آغاز درمان بهتر است که این علائم به طور دقیق توسط پزشک کیست مویی ارزیابی شود.
علت کیست مویی در زنان و مردان
شیوع سینوس پیلونیدال به طور کلی در مردان بیشتر از زنان است. این امر به دلیل تفاوت های هورمونی میان مردان و زنان می باشد. بدن مردان به طور کلی موی بیشتری نسبت به بدن زنان دارد به همین دلیل مردان 4 برابر بیشتر از زنان در معرض خطر ابتلا به این بیماری می باشند. همچنین امکان ایجاد سینوس پیلونیدال در افراد جوان بیشتر است. برخی از علل کیست مویی عبارتند از:
قرار گرفتن طولانی مدت در وضعیت نشسته
چاقی و اضافه وزن
پرمویی و موهای ضخیم و سفت
سابقه خانوادگی
وجود سوراخ مادرزادی در انتهای دنبالچه
ضربه یا تروما به پایین کمر
سبک زندگی کم تحرک
مرد و جوان بودن
عدم رعایت بهداشت و نظافت فردی
تشخیص کیست مویی
کیست مویی با انجام یک معاینه فیزیکی که شامل معاینه ناحیه باسن است به راحتی با چشم فیر مسلح قابل تشخیص است. به ندرت، پزشک ممکن است سی تی اسکن یا ام آر آی را برای جستجوی حفره های سینوسی (سوراخ های کوچک) که ممکن است در زیر سطح پوست ایجاد شده باشد، توصیه کند.
روش های درمان کیست مویی
کیست هایی که در مراحل ابتدایی به وجود می آیند را می توان با رعایت چند نکته ی ساده و روش های درمانی خانگی به راحتی برطرف کرد. نشستن در آب گرم و نمک برای مدت زمان 15 الی 20 دقیقه و تکرار آن برای 3 الی 4 بار در روز کمک شایانی به جلوگیری از پیشرفت و عفونی شدن آن می کند.
استفاده از زردچوبه، روغن کرچک و روغن درخت چای به علت خواص ضد التهابی و ضد باکتریایی که دارند برای جوش ها و التهاب های اولیه بسیار مفید می باشند. اما در اغلب موارد کیست مویی با روش های خانگی درمان نمی شود و نیاز به مداخله پزشکی دارد. برخی از روش های درمان کیست مویی عبارتند از:
لیزر درمانی: در این روش با استفاده از انرژی نور متمرکز، کیست مویی تبخیر شده و بافت های برداشته می شوند.
تخلیه کیست: در این روش یک برش کوچک برای باز کردن و تخلیه مایع از کیست عفونی ایجاد می شود.
تزریق: تزریق (فنل، یک ترکیب شیمیایی اسیدی) می تواند کیست پیلونیدال خفیف و متوسط را درمان کند.
جراحی باز کیست مویی: در این گزینه، جراح زخم را باز می گذارد و آن را با پانسمان میبندد.
جراحی بسته کیست مویی: در این روش، جراح بعد از جراحی زخم را با بخیه می بندد.
جلوگیری از کیست مویی
کیست مویی از بیماری های شایعی است که عوامل بسیار زیادی در ایجاد آن نقش دارند ولی در یک نگاه کلی این بیماری با سبک زندگی افراد ارتباط مستقیمی دارد، به همین علت قابل کنترل و پیش بینی است و با رعایت چند نکته ساده تا حد زیادی می توان از بروز آن جلوگیری کرد. برخی از روش های پیشگری از کیست مویی عبارتند از:
رعایت بهداشت فردی
لیزر موهای زائد در نواحی پرخطر مثل کمر
حفظ تناسب وزن
رژیم غذایی متناسب
نوشیدن آب کافی در طول روز
استحمام روزانه و استفاده از صابون های آنتی باکتریال
انجام ورزش های روزانه و تحرک کافی
پرهیز از نشستن برای مدت زمان طولانی
استفاده از لباس های نخی و آزاد
درمان زودهنگام جوش ها و آبسه های ناحیه مقعد
