سیگموئیدوسکوپی چیست؟
سیگموئیدوسکوپی یک آزمایش تشخیصی است که برای بررسی کولون سیگموئید، که قسمت پایینی کولون یا روده بزرگ است است، مورد استفاده قرار میگیرد. ناحیه کولون سیگموئید به راست روده و مقعد نزدیک است. در صورتی که علائم غیرقابل توضیحی در ناحیه پایین کولون، رکتوم و مقعد ظاهر شوند، ممکن است پزشک برای تشخیص مشکل این روش را توصیه کند.
تفاوت سیگموئیدوسکوپی و کولونوسکوپی
کولونوسکوپی یک روش بررسی کامل برای کل روده بزرگ، تا انتهای روده کوچک می باشد. در حالی که سیگموئیدوسکوپی یک آزمایش کوتاه است که فقط رکتوم و کولون سیگموئید را بررسی می کند. کولونوسکوپی نسبت به سیگموئیدوسکوپی پیچیده تر است و قبل از انجام ممکن است نیاز به آمادگی خاصی داشته باشد که سیگموئیدوسکوپی به آن نیاز ندارد. همچنین ممکن است برای انجام کولونوسکوپی نیاز به آرام بخش یا بیهوشی باشد.
کاربرد سیگموئیدوسکوپی
سیگموئیدوسکوپی برای تشخیص بسیاری از بیماری ها و مشکلات مرتبط با مقعد، رکتوم و پایین کولون قابل استفاده است. سیگموئیدوسکوپی برای تشخیص بیماری های زیر مورد استفاده قرار می گیرد:
پولیپ
تومورها
زخم
التهاب
هموروئید
دیورتیکول
تنگی روده بزرگ
همچنین اگر برخی از علائم در بدن ظاهر شوند که به نواحی ذکر شده مرتبط باشند پزشک ممکن است سیگموئیدوسکوپی را برای تشخیص علت تجویز کند، برخی از این علائم شامل تغییرات در عادات روده، درد زیر شکم، خارش در اطراف مقعد و خون یا مخاط در مدفوع می باشد. گاهی اوقات ممکن است از سیگموئیدوسکوپی برای گرفتن نمونه بافت یا بیوپسی نیز استفاده شود. همچنین سیگموئیدوسکوپی یک آزمایش غربالگری برای سرطان روده بزرگ و سرطان رکتوم نیز محسوب می شود.
آماده شدن برای سیگموئیدوسکوپی
پزشک نکاتی را که قبل از انجام این آزمایش نیاز است به بیماری اطلاع می دهد. ممکن است توصه شود که یک ملین یا تنقیه رکتوم قبل از انجام آزمایش انجام شود. همچنین ممکن است مجبور شوید مایع خاصی بنوشید که به آماده سازی روده کمک می کند. دستورالعمل های خاصی در مورد غذا نخوردن یا پیروی از یک رژیم غذایی خاص قبل از آزمایش نیز داده می شود.
نکته مهم این است که اگر باردار هستید، به داروی خاصی حساسیت دارید و یا داروی خاصی را مصرف می کنید قبل از انجام سیگموئیدوسکوپی حتما به پزشک اطلاع دهید.
سیگموئیدوسکوپی چگونه انجام می شود؟
سیگموئیدوسکوپی با استفاده از یک لوله نازک و انعطاف پذیر به نام سیگموئیدوسکوپ انجام می شود. این لوله دارای یک نور کوچک و یک دوربین است. سیگموئیدوسکوپ در مقعد قرار می گیرد و به آرامی از طریق راست روده به سمت پایین روده بزرگ حرکت می کند. این لوله برای دمیدن هوا به روده بزرگ استفاده می شود که باعث می شود روده بزرگ کمی متورم شود و پزشک دید بهتری به ناحیه مورد بررسی داشته باشد. به طور کلی نحوه انجام سیگموئیدوسکوپی به ترتیب زیر است:
ابتدا پزشک رکتوم را برای تشخیص وجود خون، مخاط یا مدفوع مورد بررسی قرار می دهد. همچنین مقعد را به آرامی باز می کند.
سپس به آرامی یک لوله روغن کاری شده (سیگموئیدوسکوپ) را وارد مقعد می کند و آن را به رکتوم و قسمت پایین روده بزرگ منتقل می کند.
پس از بررسی قسمت پایین روده بزرگ، لوله خارج می شود.
برای بهبود دید ممکن است به روده هوار تزریق شود. همچنین برای حذف مدفوع مایع ممکن است از دستگاه مکنده استفاده شود.
سیگموئیدوسکوپی ممکن است همراه با آنوسکوپی یا پروکتوسکوپی انجام شود. اگر آزمایش دیگری انجام شود، یک لوله مخصوص برای بررسی پایین رکتوم یا کانال مقعدی نیز وارد می شود.
عوارض سیگموئیدوسکوپی
سیگموئیدوسکوپی می تواند باعث ناراحتی خفیف شود. همچنین ممکن است در طول آزمایش دچار اسپاسم عضلانی مختصر یا درد زیر شکم شوید. کشیدن نفس عمیق در حین قرار دادن لوله ممکن است به کاهش درد کمک کند. عوارض زیر ممکن است پس از سیگموئیدوسکوپی رخ دهند:
خونریزی
التهاب پوشش داخلی شکم
ایجاد سوراخ در دیواره روده که یک عارضه بسیار نادر است
بعد از سیگموئیدوسکوپی
قبل از بلند شدن از روی میز باید چند دقیقه به پهلو یا پشت دراز بکشید. هنگام ایستادن به آرامی حرکت کنید، زیرا این کار کمک می کند تا کمتر دچار سرگیجه شوید. در اغلب موارد نیاز به رعایت رژیم خاصی بعد از انجام آزمایش نیست، مگر اینکه پزشک دستورالعمل خاصی را تجویز کرده باشد. بعد از انجام سیگموئیدوسکوپی ممکن است در زمان حرکات روده مقداری خون مشاهده شود که تا یک روز بعد از انجام آزمایش باید برطرف شود. بعد از سیگموئیدوسکوپی طبیعی است که بیماران نفخ بسیار زیادی داشته باشند و در اثر آن دچار درد شوند. راه رفتن و حرکت کردن ممکن است به کاهش درد خفیف کمک کند. در صورت تجربه هر یک از موارد زیر بعد از آزمایش به پزشک مراجعه کنید:
تب یا لرز
خونریزی از راست روده که بیش از یک روز طول بکشد
درد یا تورم شکم
عدم توانایی در دفع گاز
