بررسی علائم بلوغ در پسران و دختران {+وظایف والدین در این دوران}

بلوغ چیست؟

بلوغ مرحله ای از رشد انسان است که در آن بدن کودک با تغییرات فیزیکی، هورمونی و عاطفی قابل توجهی مواجه می شود که در نهایت منجر به بلوغ جنسی و توانایی تولید مثل می شود. بلوغ یک فرآیند طبیعی و بیولوژیکی است که معمولا در سال های اولیه نوجوانی رخ می دهد، اما می تواند در هر فرد متفاوت باشد. بلوغ باعث ایجاد ویژگی های جنسی ثانویه مانند تغییر در شکل بدن، رشد موهای بدن و بلوغ دستگاه تناسلی می شود.

بلوغ در پسران
سن بلوغ پسران معمولاً بین 9 تا 14 سالگی می باشد، اما زمان آن با توجه به هر فرد می تواند متفاوت باشد. شروع بلوغ در پسران توسط هیپوتالاموس آغاز می شود که به غده هیپوفیز سیگنال می دهد تا هورمون هایی ترشح کند که بیضه ها را برای تولید تستوسترون تحریک می کنند. تستوسترون اولین هورمون جنسی مردانه است که مسئول بسیاری از تغییراتی است که پسران در دوران بلوغ تجربه می کنند. این تغییرات هورمونی برای رشد اندام های تناسلی مردانه، توده عضلانی و ویژگی های جنسی ثانویه ضروری است.

علائم بلوغ در پسران
پسران در دوران بلوغ دچار دگرگونی‌ های جسمی مختلفی می‌ شوند. این تغییرات تحت تاثیر افزایش سطح تستوسترون است و طی چندین سال رخ می دهد. توالی و زمان این تغییرات می تواند متفاوت باشد. همچنین با اینکه بلوغ، اغلب با تغییرات فیزیکی همراه است، تغییرات عاطفی و روانی قابل توجهی را نیز شامل می شود. برخی از علائم بلوغ در پسران عبارتند از:
رشد بیضه و آلت تناسلی (اولین علامت قابل توجه بلوغ در پسران است که معمولاً بین سنین 9 تا 14 سالگی رخ می دهد.)
رشد مو در ناحیه تناسلی، زیر بازوها، صورت و بدن
تغییرات صدا مانند عمیق شدن صدا یا نازک شدن آن
جهش رشد مانند افزایش سریع قد بین سنین 11 تا 16 سالگی و ایجاد تغییراتی در شکل بدن از جمله پهن شدن شانه ها
افزایش توده عضلانی و قدرت
ایجاد جوش به ویژه در صورت، قفسه سینه و کمر (به دلیل نوسانات هورمونی) 
اسپرمارچ (نخستین انزال) که  معمولاً در حدود سنین 12 تا 15 سالگی اتفاق می افتد و نشان دهنده آغاز توانایی پسران برای تولید مثل است. 
نوسانات خلقی مانند افزایش تحریک‌ پذیری، ناامیدی و حساسیت 
تمایل به داشتن استقلال بیشتر و ابراز ترجیحات شخصی خود
شروع به کشف تمایلات جنسی و افزایش کنجکاوی جنسی 
نگرانی در مورد تصویر بدن خود که می تواند بر عزت نفس و اعتماد به نفس تاثیر بگذارد

بلوغ در دختران
سن بلوغ دختران بین 8 تا 13 (برای ظاهر شدن اولین نشانه های بلوغ) می باشد. بلوغ در دختران معمولاً زودتر از پسران شروع می شود. تغییرات هورمونی که باعث بلوغ در دختران می شود از هیپوتالاموس شروع می شود که باعث تحریک ترشح هورمون گنادوتروپین می شود. هورمون گنادوتروپین به غده هیپوفیز سیگنال می دهد که دو هورمون کلیدی به نام هورمون لوتئینه کننده و هورمون محرک فولیکول ترشح کند. این هورمون ها تخمدان ها را برای تولید استروژن و پروژسترون، هورمون های جنسی اولیه زنانه تحریک می کنند. استروژن، به ویژه، نقش مهمی در ایجاد ویژگی های ثانویه جنسی زنان مانند رشد سینه دارد

علائم بلوغ در دختران
بلوغ در دختران فرآیندی است که از طریق آن، دختران از دوران کودکی به بزرگسالی می رسند که با تغییرات فیزیکی، عاطفی و هورمونی مشخص می شود. ایجاد ویژگی های جنسی ثانویه مانند رشد سینه ها و شروع قاعدگی مشخصه این مرحله است. همچنین این دوران برای دختران با  تغییرات احساسی نیز همراه است. برخی از علائم رایج بلوغ دختران عبارتند از:
رشد و تغییر شکل سینه ها (معمولا به صورت تدریجی و مرحله ای رخ می دهد)
جهش رشد که در حدود سن 10-11 سالگی رخ می دهد و ممکن است در مدت زمان کوتاهی چندین اینچ رشد کنند
ظاهر شدن موهای ناحیه تناسلی و زیر بغل که با پیشرفت دوران بلوغ ضخیم تر و درشت تر می شوند.
شروع قاعدگی که معمولاً بین سنین 12 تا 13 سالگی رخ می دهد
افزایش چربی بدن به خصوص در اطراف باسن و ران ها
نوسانات خلقی، تحریک پذیری و احساسات شدید
بیشتر شدن نگرانی ها در مورد ظاهر، روابط اجتماعی و عملکرد تحصیلی 

وظایف والدین در دوران بلوغ
در دوران بلوغ، والدین نقش مهمی در حمایت از فرزندشان دارند و در این دوران باید در تغییرات فیزیکی، عاطفی و اجتماعی باید با آنها همراه باشند. برخی از وظایف والدین در دوران بلوغ عبارتند از:
گوش دادن به نگرانی ها و مشکلات فرزندتان بدون قضاوت و همراه با درک کردن آنها
ایجاد یک محیط راحت و ارتباط باز برای فرزند تا بتواند در مورد تغییرات، روابط و هر چالشی که با آن مواجه است صحبت کند.
کمک به کودک برای آشنایی و درک با تغییرات فیزیکی که در بدنش اتفاق می افتد
ترویج عادات سالم مانند بهداشت خوب، رژیم غذایی مناسب، ورزش و مراقبت از پوست
درک طبیعی بودن تغییرات خلقی، تحریک پذیری و فراز و نشیب های عاطفی در دوران بلوغ و ارائه دادن آرامش و اطمینان در مواقع سخت
حمایت از سلامت روان و در صورت لزوم کمک گرفتن از مشاور و افراد حرفه ای
صحبت در مورد سلامت جنسی، رشد جنسی، رضایت، روابط و رابطه جنسی ایمن
کمک به ایجاد عزت نفس و احساس ارزشمندی
ایجاد تعادل بین استقلال و راهنمایی (در سن بلوغ افراد مستقل‌ تر می‌شود، به راهنمایی خود ادامه دهید و در عین حال به او اجازه دهید تا خودش تصمیم بگیرد.)
تشویق تعاملات اجتماعی مثبت 
صبور بودن، همدلی و درک برای حفظ یک رابطه قوی و حمایتی