قبل از کولونوسکوپی، باید آماده سازی انجام شود که گاهی اوقات به آن پاکسازی روده نیز می گویند. آماده سازی نقش مهمی در روند کولونوسکوپی دارد. قبل از کولونوسکوپی هرچه روده تمیز تر باشد، پزشک بهتر می تواند روده بزرگ را ببینند. این امر باعث می شود که بهترین و دقیق ترین نتایج بعد از انجام کولونوسکوپی به دست آید. اگر آماده سازی را به طور کامل دنبال نکنید، متخصص ممکن است نتواند روده بزرگ را ببیند و این امر به این معنی است که هیچ نتیجه ای از انجام آن نخواهید گرفت و ممکن است مجبور شوید یک کولونوسکوپی مجدد انجام دهید.
آماده سازی کولونوسکوپی شامل مصرف داروهایی (ملین ها) است که به خارج کردن مدفوع از روده کمک می کنند. این داروها سرعت حرکت مدفوع در روده را افزایش می دهند. اما فقط مصرف این داروها قبل از کولونوسکوپی کافی نیست بلکه باید رژیم غذایی خاصی را در روزهای منتهی به کولونوسکوپی دنبال کرد. در ادامه به بررسی اقدامات لازم پیش از انجام کولونوسکوپی می پردازیم.
رژیم غذایی قبل از کولونوسکوپی
چند روز قبل از کولونوسکوپی، افراد باید رژیم غذایی خاصی را آغاز کنند. این رژیم غدایی معمولا مبتنی بر مصرف غذاهای کم فیبر و مایعات بیشتر است. غذاهای کم فیبر راحت تر هضم شده و سریع تر از دستگاه گوارش پاک می‌شوند و به پاکسازی بهتر روده قبل از انجام کولونوسکوپی کمک می کنند. در ادامه به بررسی غذاهایی که باید قبل از کولونوسکوپی خورد می پردازیم.
غذاهای کم فیبر
فیبر فواید زیادی برای سلامتی دارد و قرار دادن غذاهای پر فیبر در رژیم غذایی معمولی یک انتخاب عالی است. اما پرهیز از غذاهای پر فیبر در روزهای قبل از کولونوسکوپی بسیار مهم است، زیرا آنها ممکن است باعث شوند مواد هضم نشده در روده بزرگ باقی بمانند. این کار اثر آمادگی برای انجام کولونوسکوپی را کاهش می دهد. قبل از انجام کولونوسکوپی بهتر است غذاهای کم فیبر را در رژیم غذایی قرار دهید، برخی از غذاهای کم فیبر که مصرف آنها پیش از انجام کولونوسکوپی توصیه می شود عبارتند از:
محصولات لبنی
گوشت های بدون چربی
ماهی
توفو
کره بادام زمینی خامه ای
نان سفید
پاستا
برنج
در مقابل باید مصرف غذاهایی که مقادیر بالایی فیبر دارند مانند آجیل، حبوبات، غلات کامل، پوست برخی میوه ها و سبزیجات را قبل از انجام کولونوسکوپی کاهش داد.
غذاهای که کمتر در روده باقی می مانند
منظور از غذاهای باقیمانده، غذاهایی است که پس از هضم نیز موادی از آنها در روده باقی می ماند. فیبر یکی از انواع موادی است که بعد از هضم نیز در روده باقی می ماند. اما علاوه بر فیبر غذاهای دیگری نیز وجود دارند که می توانند در روده باقی بمانند، به عنوان مثال محصولات لبنی حاوی فیبر نیستند، اما می توانند برای مدت طولانی تری در روده بمانند. مصرف غذاهایی که مدت کمتری در روده باقی می مانند می تواند به پاکسازی روده بزرگ قبل از کولونوسکوپی کمک کند. بهتر است ۳ تا ۵ روز قبل از انجام کولونوسکوپی، مصرف این دسته غذاها را آغاز کنید. نمونه هایی از غذاهایی که مدت کمتری در روده بزرگ باقی می مانند شامل موارد زیر است:
تخم مرغ
برنج سفید
محصولات غلات تصفیه شده (مانند نان سفید)
میوه های بدون دانه یا پوست (مانند موز یا سیب پوست کنده)
مایعات
برخی از پزشک ها ممکن است توصیه کنند ۱ تا ۳ روز قبل از انجام کولونوسکوپی مصرف غذاهای جامد را متوقف کرده و یک رژیم غذایی مبتنی بر مایعات را دنبال کنید. این رژیم غذایی با اینکه یک رژیم محدود است اما به افراد این امکان را می دهد که هیدراته بمانند. رژیم غذایی مبتنی بر مایعات که حداقل یک روز قبل از انجام کولونوسکوپی آغاز می شود معمولا شامل مصرف غذاهای زیر است:
آب
آبگوشت
قهوه یا چای، بدون شیر یا خامه
نوشیدنی های ورزشی یا الکترولیتی
آبمیوه بدون تفاله مانند آب سیب یا آب انگور سفید
همچنین قبل از کولونوسکوپی افراد باید از مصرف مایعات حاوی رنگ های قرمز، بنفش، آبی یا حاوی رنگ های خوراکی خودداری کنند، زیرا ممکن است باعث تغییر رنگ روده بزرگ شده و بررسی آن را سخت تر کنند. همچنین به طور کلی مصرف غذاهای جامد یک روز قبل از انجام کولونوسکوپی ممنوع می شود.
مصرف ملین
ملین ها به پاکسازی روده ها کمک می کنند تا پزشک بتواند داخل روده بزرگ را بهتر ببیند. افراد باید شب قبل از کولونوسکوپی ملین های قوی مصرف کنند تا دستگاه گوارش را تمیز کنند. برخی از ملین های مورد استفاده قبل از کولونوسکوپی شامل قرص بیزاکودیل و قرص سوتاب می باشد. هر فردی که دارای هر گونه بیماری قلبی، کلیوی یا کبدی است، باید در مورد گزینه های ملین مناسب با پزشک صحبت کند. همچنین ملین ها می توانند منجر به کم آبی بدن شوند، به همین دلیل توصیه می شود بعد از مصرف آنها به اندازه کافی مایعات مصرف شود تا از کم آبی بدن جلوگیری شود.
سایر نکات برای آماده شده برای کولونوسکوپی
علاوه بر رعایت رژیم خاص قبل از انجام کولونوسکوپی و مصرف ملین ها، اقدامات دیگری نیز وجود دارند که با انجام آنها می توان کولونوسکوپی راحت تر و موفق تری را داشت. برخی از اقداماتی که می توان برای آمادگی بهتر قبل از کولونوسکوپی انجا داد عبارتند از:
کاهش مصرف گوشت در چند روز قبل از کولونوسکوپی برای تسهیل تخلیه مناسب روده ها
استفاده از دستمال مرطوب به جای دستمال توالت
استفاده از لوسیون تسکین دهنده قبل و حین آماده سازی، که ممکن است از درد ناشی از حرکات مکرر روده جلوگیری کند
افزودن یک طعم دهنده مانند زنجبیل یا لیموترش برای کمک به طعم بهتر ملین هایی که طعم ناخوشایندی دارند
پوشیدن لباس گشاد و راحت
خودداری از رانندگی بعد از انجام کولونوسکوپی
کولونوسکوپی چه بیماری هایی را تشخیص می دهد؟
کولونوسکوپی می تواند به پزشکان در تشخیص یا ارزیابی برخی از شرایط موثر بر دستگاه گوارش کمک کند، برخی از بیماری هایی که توسط کولونوسکوپی تشخیص داده می شوند عبارتند از:
پولیپ روده بزرگ
سرطان روده بزرگ
دیورتیکولوز
خونریزی غیر معمول
بیماری التهابی روده
تغییر غیر معمول در عادات روده
درد شکم
انسداد
